Thư Viện Nửa Đêm Reviews

Liệu cái chết có phải kết thúc? Nếu được chọn lại, liệu bạn có còn chọn con đường này không? Sẽ ra sao nếu ngay khoảnh khắc bạn trút hơi thở cuối cùng, bạn được phép chọn lại và sửa chữa những sai lầm đã mắc phải trong quá khứ? Liệu bạn có muốn sống một cuộc sống khác, với những lựa chọn hoàn toàn khác? Thư viện nửa đêm là một trạm dừng chân tuyệt vời khi bạn vẫn còn đang lạc lõng giữa ngã ba đường của cuộc đời, khi hối hận ngày lại ngày cứ gặm lấy tâm hồn bạn từng chút từng chút một.

Đôi nét về tác giả và tác phẩm

Matt Haig, sinh năm 1975, là một nhà văn và nhà báo người Anh. Tác phẩm của ông trải dài từ thể loại giả tưởng đến phi hư cấu, từ sách cho trẻ em đến cả cho người lớn. Các tác phẩm của ông, đặc biệt là những tác phẩm thuộc thể loại phi hư cấu, chịu ảnh hưởng mạnh mẽ từ các vấn đề về tâm lý mà ông đã phải trải qua từ năm hai mươi bốn tuổi. Do cùng cảnh ngộ và đồng cảm sâu sắc với những người mắc phải bệnh tâm lý, tác phẩm của ông như một liều thuốc dịu dàng có thể xoa dịu và chữa lành tâm hồn độc giả.

Thư viện nửa đêm được xuất bản vào năm 2020, thuộc thể loại giả tưởng và hướng đến nhóm độc giả trưởng thành. Tác phẩm kể về câu chuyện của Nora Seed, một cô gái trẻ không hài lòng với cuộc sống hiện tại của mình và mãi hối hận về những lựa chọn trong quá khứ. Vào đêm cô đưa ra lựa chọn kết thúc mạng sống của mình, cô thấy mình ở trước một thư viện. Trong thư viện ấy là những kệ sách kéo dài đến vô tận, mỗi quyển sách là một cuộc sống mà ở đó, cô chọn một lựa chọn khác nhau. Cô được phép lựa chọn và sống thử bao nhiêu cuộc sống mà cô mong muốn tùy thích để hoàn thành một nhiệm vụ cuối cùng: tìm ra cuộc sống mãn nguyện nhất đối với cô để sống cuộc sống đó.

Với sự thành công và ý nghĩa mà Thư viện nửa đêm mang lại, tác phẩm đã được chia làm mười tập và phát thanh trên đài BBC Radio 4 vào tháng mười hai năm 2020.

Tóm tắt tác phẩm

Tác phẩm bắt đầu với phân cảnh một Nora Seed tuổi thiếu niên đang ngồi chơi cờ với Cô Elm - thủ thư của thư viện trường. Cô rất thông minh và là một kiện tướng bơi lội đầy tiềm năng. Tin tức về cái chết của cha cô cắt ngang ván cờ của Nora và Cô Elm. Mười chín năm sau, Nora đã là một người phụ nữ ở độ tuổi ba mươi, cô sống một cuộc đời không hạnh phúc.

“‘Có một thư viện nằm giữa sự sống và cái chết,’ bà nói. ‘Và trong thư viện đó, những kệ sách kéo dài mãi mãi. Mỗi cuốn sách cho em một cơ hội để sống một cuộc sống khác mà em đã có thể có. Để xem mọi chuyện sẽ ra sao nếu em đã chọn những lựa chọn khác.. Liệu em có làm gì khác đi không, nếu như em có cơ hội để hoàn tác những hối hận của mình?’”

Nora Seed là một cô gái mắc kẹt trong cuộc đời của chính mình, với một tương lai mờ mịt, một hiện tại không mấy khá khẩm và một quá khứ ngập tràn những nuối tiếc. Cô không thể chấp nhận bản thân mình. Ngay từ khi còn bé, Nora đã luôn cảm thấy bản thân không đủ tốt. Cô luôn trăn trở với hai chữ "giá như", giá như mình đã trở thành vận động viên bơi lội, giá như mình đã chọn trở thành ca sĩ nổi tiếng, giá như và giá như. Tất cả những mặc cảm về bản thân và những "giá như" ấy đã biến thành một vòng tròn luẩn quẩn trong cuộc đời của Nora, nhấn chìm cô trong thứ nước đen ngòm của sự tuyệt vọng. Và vào một ngày tồi tệ trong chuỗi ngày tồi tệ kéo dài, ngày mà mọi thứ bỗng trở nên quá lộn xộn và quá mức chịu đựng, khi chú mèo dấu yêu giã từ cõi đời vì bị xe đụng, khi cô bị đuổi việc ở cửa hàng nhạc cụ, khi cô gặp lại người bạn giờ đã không còn thân và buộc phải nhớ về người anh trai giờ chẳng thèm mảy may đoái hoài gì tới mình, khi cô lại tiếp tục bị mất việc gia sư, và khi cô lại nhớ lại người bạn thân cũ đã lâu không còn liên lạc,...

Mọi chuyện bỗng đổ ập lên đầu, và Nora vỡ vụn dưới sức ép của chúng. Đêm đó, cô kết thúc cuộc đời mình.

“Gửi đến Bất cứ ai, tôi đã có tất cả mọi cơ hội để khiến cuộc đời mình trở nên có ý nghĩa, và chúng bị tôi làm đổ bể hết cả. Vì chính sự bất cẩn và xui xẻo của mình, thế giới đã chào thua tôi, và cũng là lẽ đương nhiên thôi khi bây giờ đến phiên tôi chào thua thế giới. Nếu tôi cảm thấy rằng tôi có thể ở lại, tôi sẽ làm thế. Nhưng tôi không thấy vậy. Thế nên tôi cũng không thể. Tôi làm cuộc sống tệ hơn cho tất cả mọi người. Tôi chẳng có gì để mà cho đi cả. Tôi xin lỗi. Xin hãy dịu dàng với nhau. Tạm biệt, Nora”

Thế nhưng, thay vì cái chết, thứ chờ đợi cô ở phía bên kia lại là một thư viện.

Tại đây, cô gặp lại Cô Elm - hay đúng hơn là một dạng siêu nhiên gì đó mang hình dạng giống Cô Elm - bà giải thích cho Nora về thư viện nửa đêm và đóng vai trò là người dẫn dắt cô ở thư viện này. Thư viện nửa đêm là nơi tồn tại giữa cõi chết và miền sống, số sách có mặt tại đây là vô tận, tượng trưng cho vô số những khả năng có thể xảy ra đối với cuộc đời của Nora Seed. Nora được phép sống tại các thực tại này bao lâu tùy thích, nhưng nếu như cô mất đi ý chí sống trong quá trình thử nghiệm ấy, cô sẽ thực sự ra đi mãi mãi.

“Nhưng vấn đề thật sự chẳng phải là những cuộc đời mà ta đã không có được khiến ta phải hối hận. Chính bản thân sự hối hận mới là vấn đề. Chính sự hối hận đã làm ta co rúm và héo úa và cảm giác như kẻ thù tồi tệ nhất của bản thân và của cả tất cả mọi người.”

Đầu tiên, Nora sống thử cuộc sống khi cô chọn kết hôn với người yêu cũ là Dan. Trong những ngày cô đơn nhất, đây là một trong vô số sự hối hận đã giày vò cô. Nora nghĩ rằng mình sẽ có một cuộc sống hạnh phúc với người bạn trai yêu dấu, bây giờ là chồng cô. Thế nhưng không như dự định, cuộc sống hôn nhân của cô và Dan không nhận lại cái kết viên mãn khi hai người hạnh phúc mãi mãi về sau - Dan chán ngán với cuộc đời mà hai người đang sống và ngoại tình với người phụ nữ khác.

Đau khổ, Nora chọn một cuộc sống khác, khi cô giữ Volt - chú mèo yêu quý - ở trong nhà và tránh được việc Volt chết do bị xe đụng. Nào có ai ngờ, cô lại phát hiện ra rằng chú mèo cưng của mình mất do vấn đề về sức khỏe - dù cho cô có làm gì đi chăng nữa thì cũng không thể cứu được Volt.

Qua một cuộc sống khác, lần này Nora chọn giữ lời hứa với Izzy - người bạn thân nhất của cô - và chuyển đến Úc sống. Ở đây cô sống một cuộc sống vô tư và tự do. Thế nhưng phận rủi như thể đã bao trùm lấy mọi nẻo đường số phận của cô, ở cuộc sống này, Izzy mất trong một tai nạn giao thông.

Quay trở về với những ước mơ thời thơ ấu, Nora chọn làm một vận động viên bơi lội nổi tiếng. Cuộc sống này mới tuyệt vời làm sao, cô đi theo con đường mà cha cô luôn mong muốn, nhờ thế tránh được cái chết của cha, cô vẫn giữ một mối quan hệ tốt đẹp với Joe - anh trai cô - và sở hữu một cuộc đời thành công. Để rồi cô phát hiện ra rằng mình vẫn không hạnh phúc. Cô phát hiện ra những đơn thuốc điều trị trầm cảm và những vết tự hại chảy dài trên cánh tay vẫn bám theo cô đến tận cuộc đời này. Cô tự hỏi liệu cô có khả năng sống một cuộc sống vui vẻ được hay không.

Từ bỏ cuộc sống thành công lẫy lừng của một vận động viên bơi lội, cô lại chọn làm một nhà nghiên cứu Bắc Cực. Ở đây, cô gặp được Hugo Lefèvre, cũng giống như cô, anh ta cũng tìm thấy “thư viện” của mình và đang du hành giữa các thực tại. Nhờ có Hugo, cô hiểu hơn về thư viện nửa đêm: nơi này sẽ thay đổi tùy vào kí ức của mỗi người - với Nora là thư viện trường, với Hugo là tiệm băng đĩa cũ. Cô cũng có một cái nhìn mới về các cuộc đời thông qua Hugo, anh không sống trọn một cuộc đời duy nhất mà liên tục thay đổi qua các lựa chọn khác để không bị nhàm chán. Tuy vậy, Nora vẫn khao khát một cuộc sống ổn định.

Cô chuyển qua một cuộc sống khác khi cô vẫn tiếp tục theo đuổi con đường âm nhạc cùng ban nhạc với anh trai Joe và bạn anh ta - Ravi. Nhờ vào tài năng của mình, họ đã trở thành những ngôi sao nhạc rock ở đỉnh cao danh vọng. Họ có thể có bất cứ thứ gì họ muốn. Nhưng sự nổi tiếng cũng là thứ giết chết con người - ở đây là chính Joe, khi anh ta biến thành con nghiện và chết do sốc thuốc.

Sau khi liên tục chứng kiến những người thân yêu trong đời mình gặp trắc trở tai ương, Nora không còn muốn thử bất cứ cuộc đời nào nữa: cô đã kết luận được rằng cuộc đời mình sẽ đầy rẫy xui xẻo. Với sự quyết định này, thư viện rung lắc dữ dội và tưởng chừng như sẽ sập đổ, nhưng dưới sự gợi ý của Cô Elm, Nora quyết định thử những cuộc sống vượt hẳn ra khỏi lối mòn thông thường. Ở một cuộc đời, cô làm ở một trung tâm cứu trợ động vật, ở một cuộc đời khác, cô là chủ một trang trại nho và xưởng rượu vang, cô sống qua rất nhiều rất nhiều cuộc đời, nhưng không có nơi nào khiến cô cảm thấy thuộc về cả.

Cô nhớ đến anh hàng xóm Ash, và cô chọn cuộc sống khi cô chấp nhận lời đề nghị hẹn hò với anh. Đây là cuộc sống khiến Nora cảm thấy hạnh phúc nhất. Họ có với nhau một đứa con gái tên Molly, con bé là thiên thần nhỏ tuyệt vời nhất đời cô, và không có bất kì một lời phàn nàn nào cô có thể nghĩ ra khi nói về chồng mình - Ash. Tuy nhiên, cô vẫn luôn có cảm giác rằng mình đang sống cuộc đời của một người khác: cô đột ngột xuất hiện và có cả chồng lẫn con, cô sẽ không bao giờ có được một phần quan trọng của cuộc sống này. Sau khi về lại quê nhà và chứng kiến được những hậu quả khi thiếu vắng sự hiện diện của mình, mối dây liên kết của cô và thực tại này càng mờ đi.

Cô trở về thư viện nửa đêm, nhưng lúc này thư viện lại đang trên bờ vực sụp đổ. Cô Elm giải thích rằng khao khát sống cuộc sống hiện tại của Nora hiện đang khiến thư viện biến mất, và cô phải tìm cuốn sách có dòng thời gian gốc của mình để trở về. Nora quay trở về thành công, cô tìm người trợ giúp và được đưa đến bệnh viện.

Sau khi tỉnh dậy trên giường bệnh, cô tìm cách sống hạnh phúc hơn và sửa chữa những mối quan hệ đổ vỡ xung quanh. Một cuộc sống mới mở ra tràn đầy hứa hẹn chào đón Nora Seed.

Đôi lời về tác phẩm

"Nuối tiếc không biến đi mất. Chúng không phải vết muỗi đốt. Chúng ngứa ngáy suốt cả đời."

Thư viện nửa đêm là một cuốn sách chữa lành đầy dịu dàng với giọng văn mềm như nhung và khát vọng sống chảy tràn trong từng câu chữ - dù rằng đây là câu chuyện về một cô gái chẳng còn thiết tha gì với cuộc sống nữa.

Theo chân Nora, ta học được nhiều bài học, như việc nhận ra rằng chẳng có cuộc đời nào là hoàn hảo hay hoàn toàn hạnh phúc cả. Một cuộc sống mà không có bất kì khổ đau nào hoàn toàn không tồn tại.

"Và nỗi buồn thực chất lại là một phần của chất liệu làm nên hạnh phúc. Em chẳng thể có một thứ mà không có thứ còn lại. Tất nhiên, chúng đến ở những mức độ và lượng khác nhau. Nhưng không có cuộc sống nào mà em có thể ở trong trạng thái hạnh phúc tuyệt đối mãi mãi được. Và hình dung rằng cuộc đời đó có thật sẽ chỉ tạo thêm nhiều nỗi bất hạnh ở cuộc đời em đang sống mà thôi."

Qua từng trang sách, ta như đồng hành cùng Nora trong cuộc hành trình tìm lại và chấp nhận bản thân, thấy được từng bước trong sự phát triển và trưởng thành của cô, để rồi có lẽ ta cũng có thể chấp nhận bản thân mình như Nora đã làm.

"Ngay lúc này, khi cô đang chăm chăm nhìn vào bìa của cuốn tạp chí - hình của một hố đen vũ trụ - cô nhận ra rằng đây chính là bản thân mình. Một hố đen. Một ngôi sao đang chết sụp đổ dưới chính nó."

Nora thật sự phải chật vật với việc chấp nhận bản thân, và xuyên suốt cả tác phẩm, không khó để thấy rằng cô không đánh giá cao bản thân lắm.

"Cuộc sống thật đáng sợ, và nó đáng sợ là có lí do cả, và lí do đó chính là không quan trọng ta được sống ở nhánh nào của cuộc đời, ta mãi mãi là một cái cây mục rữa. Tôi đã muốn là rất nhiều thứ trong cuộc đời mình. Đủ tất cả mọi kiểu. Nhưng khi cuộc sống của bạn đã mục rữa, nó sẽ mãi mục rữa dù bạn có làm gì đi chăng nữa."

Nhưng qua mỗi cuộc đời, niềm tin vào bản thân của cô lại càng tăng lên. Nora đã không còn cố gắng trở thành những người mà mình không phải, làm những điều mà một người hạnh phúc nên làm. Cô ngừng ép buộc bản thân phải hạnh phúc hay phải thành công. Cô chấp nhận bản thân, để rồi hạnh phúc sẽ tự theo chân cô.

"Cô không phải hố đen, cô quyết định thế. Cô là một ngọn núi lửa. Và như một ngọn núi lửa cô chẳng thể chạy trốn khỏi bản thân mình. Cô sẽ phải ở lại và trông nom cho bãi đất hoang đó.

Cô có thể trồng cả một cánh rừng trong chính mình."

Ta theo bước Nora qua từng trang truyện, cùng chia sẻ sự chán chường và nỗi đau của cô, để rồi đến những trang cuối cùng, ta vỡ oà với bao cảm xúc khi cô tìm lại tình yêu với cuộc sống, cuộc sống mà chính cô rồi đây sẽ gầy dựng chứ không phải bất kì một phiên bản nào khác.

"Liệu cuộc đời tôi có, bằng một cách thần kì nào đó, bỗng dưng mất hết mọi khổ đau, tuyệt vọng, thương tiếc, đau lòng, khó khăn, cô đơn, trầm cảm? Không.

Nhưng tôi có muốn sống không? Có. Có chứ. Ngàn lần có."

Như lời vỗ về dịu dàng dành cho những tâm hồn đang lạc lối giữa ngã rẽ cuộc đời, Thư viện nửa đêm khuyến khích ta mở lòng và chấp nhận bản thân mình, chấp nhận một ta dù có thể không hoàn hảo, nhưng là một ta đang sống, và đó là điều quan trọng nhất.

Thư viện nửa đêm không chỉ là câu chuyện về Nora Seed, một cô gái đã chết chìm trong sự hối tiếc, đây là câu chuyện dành cho tất cả những tâm hồn lạc lối giữa dòng đời rối rắm. Nếu giữa dòng đời vội vã, bạn lại vô tình kẹt lại giữa một ngã ba mịt mù, hy vọng đây sẽ là tác phẩm có thể kéo bạn ra khỏi sự bối rối và nhẹ nhàng vỗ về bạn, rằng mọi thứ rồi sẽ không sao đâu. Bởi không có con đường nào là dễ dàng cả, tất cả đều chỉ là đường thôi, và có lẽ bạn chẳng cần phải tự dằn vặt bản thân mình đến thế khi đã lỡ chọn sai đường. Dù sao thì, hiện tại bạn đang sống, và có lẽ thế là đủ.

Tóm tắt bởi: Ngọc Hân - Bookademy

Hình ảnh: Ngọc Hân

--------------------------------------------------

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy.

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Bookademy - Ybox. Khi chia sẻ hoặc đăng tải lại, vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ "Ngọc Hân - Bookademy." Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.