.png)
Tôi ngồi đây chờ cơn bão tới là tiểu thuyết mới của Nguyễn Hải Nhật Huy - một hiện tượng lạ trong làng văn hiện nay. Sinh năm 1987, bắt đầu kiếm sống bằng nghề lập trình viên từ năm 16 tuổi, nghỉ việc văn phòng và làm về công nghệ tự do. Cho tới năm 2006, Nhật Huy khởi sự viết văn như một thú vui, và mắt tiểu thuyết Cô gái Hà Nội mập mặc burqa.
Đô thị như nguyên nhân của những bi kịch, tha hóa
Trong thế giới đó, con người dần tích tụ một cơn bão, đập phá mọi thứ, tạo ra một lỗ hun hút, khiến ta không ngừng tự hỏi: ta thuận theo nó hay ta chống lại nó, cơn bão ấy.Tiểu thuyết Tôi ngồi đây chờ cơn bão tới kể câu chuyện giữa một gã trai thất nghiệp và một cô gái kỳ lạ, nhưng đặt ra câu hỏi: chúng ta là ai và phải sống sao trong thế giới ngày càng giống nhau đến kỳ lạ, một thế giới bị chi phối mạnh mẽ bởi truyền thông, Internet, nhan nhản những phức tạp đầy ràng buộc: bạn bè, gia đình, bồ bịch, lương, tuổi thơ của ta, thành phố của ta, chuyến xe buýt, cột điện, các thể loại bạn trên Facebook, chính cái tôi nằm sâu trong ta…
Không khí đô thị đậm đặc trong cuốn sách. Chúng ta đang sống trong đô thị, hít thở bầu không khí đô thị, phập phồng theo nhịp đập đô thị, nhưng bưng những mảng khối đó vào trang viết thế nào không dễ.
Câu chuyện của Nhật Huy cũng có tắc đường, cũng có kẹt xe, có trung tâm thương mại. Nhưng Huy luôn đi tìm bề sâu hiện thực đó. Chẳng hạn, ở chương đầu tiên, nhân vật đứng bên cửa sổ, nhìn sang những lỗ cửa sổ của những căn nhà khác, và anh ta rất băn khoăn, ở trong những lỗ đó, biết đâu vẫn có kẻ nào đang cô đơn như mình. Rõ ràng, không khí, bề sâu đó diễn đạt tâm lý hoang mang, sự thương tổn của người trẻ sống trong đô thị luôn luôn đi tìm bản thân mình là ai.
Trong cuốn sách của Huy có nhiều câu chuyện tiêu dùng. Hình ảnh cậu trai đi lạc trong trung tâm thương mại giống như bức tranh chúng ta bị bủa vây bởi tiêu dùng, không làm cách nào thoát ra khỏi không gian đấy ngoài việc tiêu dùng.
Hơn nữa, trong không khí đô thị ấy, Huy nhận ra sự giống nhau. Đô thị nào cũng giống đô thị nào, cá nhân nào cũng giống cá nhân nào. Trong sách, có thể quy nhân vật về mấy công thức. Ví dụ đàn ông trai trẻ có mấy đặc tính: sở hữu một căn hộ chung cư cao cấp, thứ hai là đi giày Nike; con gái trẻ thì son đỏ tươi, da trắng tinh, đi tập gym…
Biên tập viên Nguyễn Hoàng Diệu Thủy nhận định: “Rõ ràng câu chuyện nhân bản này cho thấy chúng ta đang đánh mất bản ngã của mình, chúng ta dùng những thương hiệu giống nhau, sử dụng dịch vụ giống nhau, lui tới những nơi giống nhau. Và nếu không có sự tự vấn, thì câu chuyện này sẽ còn phải đặt ra nhiều câu hỏi nữa”.
Trong cuốn sách này, nhân vật Thái Vũ luôn luôn cưỡng lại guồng máy đó. Cậu ta luôn muốn tìm bản thân mình là ai. Đó là lý do khiến cậu luôn đau khổ.
Nhà phê bình văn học Thanh Tâm nói, khi đọc sách, vấn đề anh quan tâm đầu tiên là hiện tượng xã hội. Tác phẩm này nói về vấn đề đô thị, vấn đề thị trường, vấn đề giới trẻ, truyền thông, giới, tình yêu, tình bạn, tình dục, những bệnh tật và thân thể, cũng như nỗi bất an của đời sống đô thị.
Tôi ngồi đây chờ cơn bão tới nằm trong dòng chảy văn chương đô thị Việt Nam. Đô thị là nguyên nhân những lo âu, đẩy con người vào những bi kịch. Đô thị khiến con người tha hóa, không được sống đúng với mong muốn của mình.
Cơn bão trong sách mang tính biểu tượng. Cơn bão đầu tiên là cơn bão thị trường, vòng xoáy đồng tiền, tình yêu, tình dục, cơn bão của những nhu cầu mua sắm cuốn người ta vào.
Nó dẫn tới việc hình thành cơn bão khác trong con người, hình thành những u uất, dẫn tới việc con người muốn kết liễu đời sống của mình.
Cơn bão nữa là cơn bão trong tuổi thơ, nó đến cuốn sạch tất cả ồn ào đô thị, để con người làm những việc họ muốn, sống với người mình yêu thương. Đó là cơn bão mà Nhật Huy muốn nói tới.
Quảng cáo dắt mũi, đời sống văn phòng vô nghĩa
Trong tiểu thuyết, tác giả đề cập vấn đề quảng cáo ngày xưa và PR đến giờ. Nhật Huy nói: “Trong thời đại hôm nay, có hiện thực chung là hiện thực về mua sắm. Và việc mua sắm như nào lại liên quan đến PR, truyền thông, marketing”.
Các nhân vật, giọng kể trong sách thể hiện quan điểm PR hiện nay đã đạt đến mức tinh vi, có thể lái con người đi theo những hướng khác nhau, khiến con người không còn tự chủ.
Tác giả Nhật Huy đưa ra nhận định, quảng cáo và PR đến thời điểm này đã thay vì nói về sản phẩm, thì sẽ nói về chủ đề nào đó đã ăn sâu vào tâm lý, cái tôi của con người. Nó đánh vào nhu cầu, tâm lý khẳng định cái tôi của con người.
Anh lấy ví dụ từ một đoạn quảng cáo có hình ảnh mấy cô gái độc lập, mạnh mẽ đi chơi, cùng lúc show ra thẻ tín dụng. Nhìn vào đó, ta thấy quảng cáo đánh vào nhu cầu, tâm lý muốn định dạng một cái tôi của mỗi con người: Một cô gái trẻ, độc lập, có tài thì nên xài thẻ tín dụng.
"Nếu bạn vô siêu thị một ngày đẹp trời và tự nhiên chọn Vitameen! chứ không phải một loại sữa chua trái cây nào khác mà không biết lý do tại sao, thì tôi nói với bạn, rằng chính bọn tôi là người làm cho bạn đi tới cái quyết định đó. Và bạn có biết ai là đầu têu cho cái quan điểm rằng xài thẻ tín dụng là một trong những đặc tính của đàn ông thành đạt và phụ nữ độc lập không? Và vì sao sữa chua Yukul! lại liên quan mật thiết tới quá trình tập luyện giảm cân của bạn? Mà vì sao bạn phải giảm cân? Kiểu vậy. Những thứ kiểu đó, nếu không phải là bọn tôi thì cũng là do một agency nào đó khác bày ra. Căn bản, nếu bạn nhìn kỹ, mọi thứ tấp vô não bạn trong cái thời đại khỉ gió này thật ra đều có liên quan tới một sản phẩm nào đó”.
Bên cạnh truyền thông, cuốn sách đề cập khá nhiều tới đề tài cuộc sống văn phòng. Theo nhìn nhận của tác giả, đời sống văn phòng không có gì thú vị cả, nên chính Nhật Huy không đi làm văn phòng nữa.
Nhật Huy nói: “Con người không được thiết kế để sống đời sống văn phòng. Tốc độ phát triển về khoa học nhanh hơn rất nhiều lần tốc độ chọn lọc tự nhiên đã làm với con người như một loài. Cơ thể, sinh lý con người phù hợp cuộc sống tự nhiên”.
Theo tác giả, cuộc sống trong văn phòng không có gì thú vị cả, đầy rẫy những chuyện tán tỉnh, tầm phào. Nếu một ngày nào đó ta thấy sao mình sống cuộc sống chán thế, thì đó là lúc cơ thể ta không được sinh ra để thích nghi với cuộc sống văn phòng đó.
Một trích đoạn trong sách cho thấy quan điểm của nhân vật về đời sống vô nghĩa tại văn phòng:
“Lẽ ra những ngày này, tôi phải tập trung tư tưởng ghê lắm, nhưng không được. Vì cơn bão kinh khủng quá, và My thì cứ gây sự liên tục. Tôi chỉ trả lời email qua loa trong lúc con Anna cứ vờn vờn trước mặt. Nó là cái thể loại đồng nghiệp mà sẽ khiến cho việc đi làm trở thành một cực hình, ít ra là với loại đàn ông đứng đắn như tôi. Bởi vì nó cứ mời chào suốt. Tôi không rõ nó chỉ mời riêng tôi, hay tất cả những thứ đàn ông khác. Nhưng dù sao thì ở vị trí tôi, không lăng nhăng gì cho đến giờ phút này thật là một kỳ tích. Thật đấy, ý tôi là bạn phải nhìn thấy bộ mông của nó, thì mới hiểu được những cực nhọc của đời sống văn phòng”.
Văn chương như miếng thịt tươi
Nhà phê bình văn học Thanh Tâm kể, giới văn chương thường nói vui, với nhà văn được đào tạo bài bản, người đọc sẽ được gặp những món ăn được chế biến theo nhiều cách khác nhau. Còn với tác phẩm như của Nhật Huy, đó là thịt tươi, chưa được tẩm ướp, chế biến. Câu chuyện Tôi ngồi đây chờ cơn bão tới do đó gần gũi, không được tô vẽ. “Nghề” trong tác phẩm rất ít, tu từ rất ít, nên người đọc cảm thấy câu chuyện trong tác phẩm gần gũi cuộc sống.
Nguyễn Hoàng Diệu Thủy nhận xét giọng văn trong sách rất hoạt, khiến cho đời sống đô thị ở đây sống động. Giọng văn khá đặc biệt, một người tiếp nhận và đọc nhiều bản thảo văn chương như biên tập viên Diệu Thủy ít gặp.
Nhà phê bình văn học Thanh Tâm cho rằng trong tiểu thuyết này, ngôn ngữ phủi bụi, trần trụi đi thẳng vào câu chuyện, vì thế tác phẩm đi đến đời sống gần nhất. Những đối thoại, câu chuyện bê nguyên ngôn ngữ đời sống vào, không có tu từ, nên không khí đời sống đậm đặc trong tác phẩm.
Về ngôn ngữ, giọng điệu, Nhật Huy đưa vào tác phẩm nhiều diễn ngôn khác nhau, lời kể nhân vật, lời người dẫn truyện, ngôn ngữ chat, tin nhắn, email, facebook, ngôn ngữ báo chí… càng tạo nên không khí gần gũi, nhất là gần giới trẻ. Những tin nhắn không dấu, đối thoại sinh động, tự nhiên. Đó là cách thức để tiếp cận đời sống, từ một người không bị ràng buộc kỹ thuật. Trên đầu họ không có vòng kim cô của kỹ thuật viết lách, nên đến gần đời sống.
Nhà văn trẻ bây giờ, người có giọng văn như Nhật Huy không nhiều lắm. Trước đây có Nguyễn Thế Hoàng Linh, Lu... Văn chương của họ phủi, bụi nhưng đi vào đời sống hiện nay.
Nguồn: news.zing.vn
------
Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về các cuốn sách hay tại link: https://www.facebook.com/bookademy.vn/
Trở thành CTV viết reviews sách để có cơ hội đọc và nhận những cuốn sách thú vị cùng Bookademy, gửi CV (tiếng Anh hoặc Việt) về: partner.bookademy@gmail.com
Tôi ngồi đây chờ cơn bão tới là câu chuyện về cuộc sống của những người trẻ trong các đô thị hiện đại; đô thị cái nào cũng như cái nào, dù Sài Gòn, Đà Nẵng hay bất cứ đâu. Đô thị ồn ào với những dòng xe và người vội vã, những tòa nhà cao tầng như những tổ ong kin kít vươn lên, những trung tâm thương mại, những dãy biển quảng cáo trải dài. Tất cả đều mĩ miều, hào nhoáng nhưng lại khiến con người ta cảm thấy nghẹt thở, trống rỗng đến cùng cực.
Chính nơi ấy nổi bật lên hình ảnh những người trẻ, hoang mang với sự nghiệp và những mối quan hệ xã hội. Những con người cô đơn, lạc lối, phải làm những việc mà mình không hề thích chỉ vì mục địch kiếm cơm, cố gắng biến mình thành con người đáp ứng những tiêu chuẩn xã hội áp đặt lên, trong khi xung quanh không hề có những mối quan hệ gần gũi thật sự để sẻ chia và thấu hiểu. Sự gồng mình ấy dần dần tạo nên một hố sâu trong lòng họ, cái hố có thể nhói đau, gào thét bất cứ lúc nào mà chủ nhân không thể nào kiểm soát.
Hiện thực trần trụi của truyền thông và chủ nghĩa tiêu dùng được lột trần trong tác phẩm qua lời kể của chính người trong cuộc: nhân vật chính – nhân viên cấp cao của một công ty truyền thông có tiếng tăm ở Sài Gòn. Nó phơi bày ra ngày nay chúng ta bị truyền thông dắt mũi ra sao, bị tiêm nhiễm những độc hại gì vào đầu óc, rằng mọi hành động của chúng ta đều bị dẫn dắt bởi những cỗ máy truyền thông hoạt động tinh vi và gian xảo. Con người trở thành những con rối bị giật dây mà không hề hay biết, chúng ta ăn gì, uống gì, mặc gì, mua gì, ở nhà gì, đi xe gì… mọi hành động đều vô hình bị chi phối ít nhiều bởi thứ có tên là “truyền thông”.
Cái cỗ máy ấy cũng là ông trùm của chủ nghĩa tiêu dùng, tạo nên một xã hội mà con người ta không bao giờ biết đủ, những con người ngày càng trở lên giống nhau một cách đại trà, từ ngoại hình họ trang hoàng đến lối suy nghĩ và cách hành động.
Bức tranh đô thị bủa vây bởi truyền thông và chủ nghĩa tiêu dùng khiến cho lo ngại của nhân vật chính trở nên hoàn toàn có lý, rằng: “môi trường đô thị kiểu này sẽ dần dần hủy hoại hết những gì đẹp đẽ của loài người”, trừ khi chúng ta biết chối từ: “Chối từ guồng máy. Chối từ hoóc môn tăng trưởng. Chối từ hết”.
Nhân vật chính của câu chuyện là Thái Vũ – một chàng trai sắp bước qua tuổi 30 luôn bị ám ảnh bởi ý định tự tử. Anh là một người trẻ điển hình trong cuộc sống đô thị hiện đại.
Nhìn bề ngoài, người ta có thể tưởng rằng Thái Vũ có tất cả, một công việc ổn định với mức lương đáng mơ ước, một căn hộ chung cư cao cấp và một cô người yêu nóng bỏng rất biết vun vén cho tương lai của hai người. Thế nhưng, sâu bên trong Vũ, anh ngợp ngụa trong đèn đuốc, xe cộ, công việc và thậm chí cả thứ tình cảm vật chất, có điều kiện được trang hoàng bởi hai chữ tình yêu. Anh cảm nhận được sự vô nghĩa của những thứ mà hàng ngày người ta vẫn cố tô vẽ lên mình, như cái cách mà cô người yêu anh bắt anh phải đeo chiếc đồng hồ hiệu trong khi anh chẳng bao giờ cần dùng đến nó để xem giờ. Anh chán ghét cuộc sống mà đâu đâu người ta cũng cố gắng lừa phỉnh, dắt mũi nhau, như bản chất công việc mà anh đang làm. Tất cả những thứ đó cộng thêm những ẩn ức tâm lý từ quá khứ đẩy một người trẻ vào tâm thế chẳng còn thiết tha gì với cuộc sống này.
Thái Vũ, không biết là may hay không may, chưa bị tâm thần; nhưng có lẽ anh mắc phải căn bệnh thời đại hiện nay: trầm cảm – một trong những nguyên nhân hàng đầu của những ca tự tử đang ngày một nhiều hơn.
Thái Vũ may mắn, mở đầu câu chuyện là hình ảnh anh định nhảy xuống từ căn hộ chung cư ở tầng 17 của anh nhưng kết thúc câu chuyện, anh không chết vì tự tử. Thay vào đó, anh dần lấp đầy được cái hố sâu hoắm đã được đục khoét cần mẫn trong suốt 12 năm ròng và trở lại cuộc sống mà anh muốn sống, được làm việc mà anh cho là có nghĩa và được an ủi bởi tình yêu và sự đồng cảm với người con gái anh thương.
Nhân vật chính thứ hai trong câu chuyện: Q hay Thùng Rác Đầy, tôi sẽ không nói nhiều về cô ấy bởi có lẽ nên để các bạn tự nghiền ngẫm và khám phá những bất ngờ về nhân vật này.
Câu chuyện của Q và Thái Vũ hòa trong một dòng chảy chung vẽ lên bức tranh đô thị lạnh lẽo, nhàm chán và bức bối; nơi mà dù là một đứa trẻ 17 tuổi hay một người đã gần bước sang tuổi 30, đều không tránh khỏi những chênh vênh. Đọc những chương đầu truyện về Q có thể khiến chúng ta hơi hoang mang, nhưng chỉ cần kiên nhẫn một chút, khi đã hòa mình vào mạch truyện, những chi tiết hấp dẫn và thú vị của câu chuyện ngày càng thu hút hơn, những chi tiết bí ẩn và những điều còn để ngỏ sẽ dần được giải đáp.
Đọc truyện, chúng ta có thể thấy được cuộc sống của mình trong đó, những Deluse, những Thái Vũ đầy rẫy quanh ta và cả hình ảnh của chính bản thân ta. Không phải ai cũng may mắn như Thái Vũ, để cuối cùng không bị cơn bão nhấn chìm. Nhiều người trẻ đã kết liễu đời mình thành công hay sống nhưng chẳng phải là thật sự sống ngoài kia, trong những đô thị hào nhoáng nhưng thật sự thiếu khí trời.
Nếu có hai từ để mô tả về quyển sách này, tôi muốn dùng hai từ chân thực và nhân văn. Hiện thực của đô thị, của truyền thông và chủ nghĩa tiêu dùng trong cuốn sách vô cùng chân thực, có lúc đến mức dữ dội. Nhân văn bởi cuốn sách cho ta thấy những dằn vặt, đấu tranh hết sức con người, mà tác giả gọi là cơn bão. Những cơn bão mà có lẽ bất cứ ai cũng phải đương đầu để không bị nhấn chìm hay đánh mất bản thân khi nó đi qua.
Mong rằng khi đọc cuốn sách này bạn cũng sẽ tìm được sự đồng cảm và an ủi như tôi – một người trẻ đang sống trong thời đại của công nghệ, truyền thông và chủ nghĩa tiêu dùng.